ناخنك چیست؟ | همهچیز درباره پتریژیوم
در دنیای پر از عوامل محیطی و آلودگیهای نوری، چشمها بیش از هر زمان دیگری در معرض آسیب قرار دارند. یکی از مشکلات نسبتاً شایع در ناحیه سطحی چشم، ناخنک یا پتریژیوم (Pterygium) است؛ ضایعهای گوشتی که معمولاً از قسمت سفید چشم شروع شده و ممکن است تا روی قرنیه گسترش پیدا کند.
بسیاری از افراد در مواجهه با این تغییر، دچار نگرانی میشوند و نمیدانند آیا نیاز به درمان فوری دارد یا خیر.
در این مقاله از رسانه مای پزشک – رسانه اطلاعرسانی و معرفی پزشکی در ایران – تلاش کردهایم تا به زبان ساده، هر آنچه باید دربارهی این عارضه چشمی بدانید را توضیح دهیم؛ از علل و علائم گرفته تا روشهای درمان و پیشگیری.
فراموش نکنید که این مطلب صرفاً جهت افزایش آگاهی شماست و به هیچ عنوان جایگزین ویزیت و مشاوره با چشمپزشک متخصص نیست.
بهترین متخصصین چشم پزشکی در ایران
ناخنك چیست؟ همهچیز درباره پتریژیوم (Pterygium)
چشم یکی از حساسترین اعضای بدن ماست، اما گاهی اوقات ممکن است تغییراتی در سطح آن ایجاد شود که باعث نگرانی شود. یکی از این موارد، ناخنك چشم یا پتریژیوم (Pterygium) است؛ ضایعهای گوشتی و مثلثیشکل که از قسمت سفیدی چشم (ملتحمه) شروع شده و به سمت قرنیه رشد میکند.
هرچند در بیشتر موارد خوشخیم است، اما اگر پیشرفت کند، میتواند روی بینایی تأثیر بگذارد.
پتریژیوم چیست؟
پتریژیوم به معنای واقعی، رشد غیرعادی بافتی است که روی سطح چشم ظاهر میشود. این بافت اغلب به رنگ صورتی یا مایل به قرمز است و شکل بالهای دارد که بهتدریج روی قرنیه حرکت میکند.
در مراحل اولیه فقط ظاهری ناخوشایند دارد، اما در صورت بیتوجهی ممکن است منجر به تاری دید شود.
چه کسانی در معرض ابتلا به ناخنك هستند؟
پتریژیوم معمولاً در افرادی دیده میشود که زمان زیادی را در فضای باز و زیر نور مستقیم خورشید میگذرانند.
قرارگیری طولانیمدت در معرض اشعه فرابنفش (UV)، باد، گرد و غبار و خشکی هوا از مهمترین عوامل ایجاد این بیماری است.
به همین دلیل، افراد ساکن در مناطق گرم و خشک یا کسانی که در فضای باز کار میکنند، بیشتر در معرض خطر هستند.
علت دقیق بروز پتریژیوم چیست؟
اگرچه هنوز علت دقیق پتریژیوم مشخص نشده، اما بیشتر متخصصان معتقدند که اشعه فرابنفش باعث آسیب به سلولهای لبه قرنیه (لیمبوس) میشود و در نتیجه بافت ملتحمه شروع به رشد غیرطبیعی روی قرنیه میکند.
عوامل ژنتیکی و التهابات مزمن نیز میتوانند در بروز آن نقش داشته باشند.
بهترین متخصصین چشم پزشکی در ایران
علائم و نشانههای ناخنك چشم
در بسیاری از موارد، پتریژیوم بدون درد است و بهآرامی پیشرفت میکند.
اما برخی از علائم شایع آن عبارتاند از:
احساس وجود جسم خارجی در چشم
خارش یا سوزش
قرمزی و تحریکپذیری
تاری دید در مراحل پیشرفته
تغییر ظاهری در سطح چشم (برآمدگی گوشتی)
در صورت مشاهدهی هرکدام از این علائم، مراجعه به چشمپزشک ضروری است.
تشخیص پتریژیوم چگونه انجام میشود؟
پزشک با استفاده از ابزار مخصوصی به نام slit lamp (شکافسنج) چشم را معاینه میکند و میزان گسترش بافت را میسنجد.
در برخی موارد، اگر رشد غیرعادی یا تغییر رنگ در بافت دیده شود، ممکن است نمونهبرداری انجام شود تا سایر بیماریها رد شوند.
درمانهای غیرجراحی
در مراحل اولیه که ناخنك هنوز کوچک است، معمولاً نیازی به جراحی نیست.
پزشک ممکن است برای کاهش التهاب یا خشکی چشم، قطرههای اشک مصنوعی یا داروهای ضدالتهاب موضعی تجویز کند.
همچنین استفاده از عینک آفتابی و اجتناب از قرارگیری طولانیمدت در معرض باد و گرد و خاک، به کاهش تحریک کمک میکند.
چه زمانی جراحی لازم است؟
اگر پتریژیوم رشد کند و به قرنیه برسد، یا باعث تاری دید و تغییر شکل چشم شود، جراحی تنها گزینه مؤثر خواهد بود.
در این روش، پزشک بافت اضافی را برمیدارد و معمولاً برای جلوگیری از بازگشت آن، از پیوند ملتحمه یا غشای آمنیوتیک استفاده میکند.
هرچند احتمال عود بیماری وجود دارد، اما با رعایت مراقبتهای بعد از عمل و پرهیز از نور شدید خورشید، این احتمال کمتر میشود.
بهترین متخصصین چشم پزشکی در ایران
راههای پیشگیری از ناخنك چشم
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. رعایت چند نکته ساده میتواند از بروز یا پیشرفت پتریژیوم جلوگیری کند:
استفاده از عینک آفتابی با فیلتر UV
استفاده از کلاه لبهدار در فضای باز
مرطوب نگه داشتن چشمها با اشک مصنوعی
پرهیز از محیطهای پرگرد و غبار یا پر از دود
نکته مهم و پایانی
مطالب گفتهشده در این مقاله صرفاً جنبه آگاهیرسانی دارند و به هیچ وجه جایگزین ویزیت و تشخیص پزشک متخصص نیستند.
اگر هرگونه تغییر غیرعادی در سطح چشم یا علائم ذکرشده را احساس کردید، حتماً به چشمپزشک مراجعه کنید تا بررسی دقیق انجام شود.
👁🗨 مقالات بیشتر در حوزه چشمپزشکی
اگر این مطلب برایتان مفید بود، پیشنهاد میکنیم سری هم به دیگر مقالات چشمپزشکی در مای پزشک بزنید. در این بخش میتوانید اطلاعات کاملتری درباره بیماریهای چشمی، روشهای درمان و مراقبتهای لازم پیدا کنید.
مشاهده مقالات چشمپزشکی
دوستان و همراهان گرامی مای پزشک، تیم تحریریه ما با عشق و دقت فراوان، مقالات این وبسایت را بر پایه اطلاعات موثق و تحقیقات گسترده گردآوری میکند. هدف ما، افزایش آگاهی شما درباره مسائل پزشکی و زیبایی است. با این حال، میخواهیم صمیمانه یادآوری کنیم که این مطالب هرگز جایگزین مشاوره مستقیم با پزشک متخصص نمیشوند. هر تصمیم پزشکی، دارویی یا زیبایی، نیازمند بررسی دقیق و نظر شخصی پزشک شماست. مای پزشک با ارائه اطلاعات، مسئولیت تصمیمات نهایی شما را بر عهده نمیگیرد. امیدواریم با بهرهگیری از این اطلاعات و مشورت با پزشکان، بهترین انتخابها را برای سلامتی خود داشته باشید.
